به گزارش شهر هوشمند حوالی، یکی از مباحثی که بین متخصصین، پژوهشگران، مدیران و فعالین حوزه شهری مطرح است، تفاوت بین شهر هوشمند و شهر الکترونیک است و اینکه مرز بین این دو مفهوم واقعا کجاست؟
برای آنکه شهری، شهر هوشمند گفته شود، باید ابعاد و مشخصه‌های خاصی دارا باشد. ابعاد و مشخصه‌هایی همچون ارتقای سطح کیفیت زندگی شهروندان و توسعه اقتصاد پایدار.
شهر الکترونیک، عبارت است از شهری که با استفاده از زیرساخت‌های ارتباطی سخت افزاری و نرم افزاری و همچنین منابع انسانی که بتوانند به صورت 24 ساعت شبانه روز اقدام به ارائه خدمات توسط بخش‌های دولتی، خصوصی، سازمان‌ها، ارگان‌ها، شرکت‌ها و سایر بخش‌ها نمایند. این خدمات به صورت ایمن و به روز در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد.
در واقع شهر الکترونیک، شهری است که اجرای فعالیت‌های آن از طریق این ارتباطات سخت افزاری و نرم افزاری و امکانات مبتنی بر اینترنت و سیستم‌های الکترونیکی امکان‌پذیر باشد.
برخی فعالیت‌های شهر الکترونیک
- فعالیت‌های اداری
- فعالیت‌های بانکی
- فعالیت‌های خرید و فروش
- فعالیت‌های علمی و پژوهشی
- فعالیت‌های آموزشی
- فعالیت‌های مرتبط با سفر و گردش
- فعالیت‌های درمانی
- و …
تفاوت شهر هوشمند و شهر الکترونیک
مهمترین تفاوت بین این دو مفهوم، با این جمله مشخص می‌شود: تمامی شهرهای هوشمند، الکترونیکی هستند اما تمام شهرهای الکترونیک، هوشمند نیستند.
در واقع این تفاوت در تفاوت بین حل مسائل و پاسخگویی به مسائل و مشکلات است.
همانطور که در قبل ذکر شد، در یک شهر الکترونیک، کلیه خدمات از طریق زیرساخت‌های ارتباطی سخت افزاری و نرم افزاری برقرار می‌گردد، اما در یک شهر هوشمند باید توجه داشت که فضای آنلاین و اینترنت تنها راهکار نیست و یک بستر اولیه برای جل مسائل و مشکلات است.
مرز بین این دو مفهوم بسیار نزدیک است و در واقع این دو مفهوم در یک امتداد قرار دارند و بعد از ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی الکترونیکی، جهت ارائه خدمات در یک شهر الکترونیک، حال در این مرحله بکارگیری خلاقانه، هوشمند و هدفمند از این فناوری‌ها آغاز می‌گردد.
بعبارت دیگر، مفهوم شهرالکترونیک به‌عنوان زیرساخت یا سرمایه فیزیکی یک شهر به حساب می‌آید، در حالی‌که مفهوم شهر‌هوشمند به‌عنوان سرمایه و دانش ارتباطی یا زیرساخت اجتماعی است.
ولی نکته‌ای که باید در شکل‌‌‌گیری یک شهر هوشمند توجه شود، به‌کار‌گیری فرآیند‌های خلاقانه در زمینه‌های مختلف شهری جهت افزایش مشارکت شهروندان است. بعبارتی هریک از شهروندان دیدی آینده‌نگر نسبت به شهر و مسائل و مشکلات داشته و همواره خود را تاثیرگذار در جهت هوشمندسازی شهر بدانند.
تفاوت عمده بین شهر هوشمند و شهر الکترونیک، توانایی شهر هوشمند در پاسخگویی و حل مسائل شهروندان است که تحت سلسله مراتب پایین به بالا عنوان می‌شود و در این حالت شهروندان در مورد شهر و محله خود آگاه‌تر خواهند بود و مشارکت بیشتری خواهند داشت و در نهایت شهری هوشمند، سرزنده، پویا و شاد خواهند داشت.
شهر هوشمند (smart city) یعنی شهری که سطح کیفیت و دسترس پذیری را برای همه مردم افزایش می‌دهد و شهروندان راضی‌تر و شادتر خواهند بود، چون کلیه نیازهایشان به صورت هوشمند و هدفمند کنترل و برنامه‌ریزی می‌شود.
نظرات فعالین حوزه شهر هوشمند در خصوص تفاوت‌های شهر هوشمند و شهر الکترونیک
مهدی اسماعیلی رخ: پرداخت قبوض و عوارض شهری یا دریافت طرح ترافیک در فضای مجازی و… بخش‌هایی از این خدمات هستند که هرچند در فضای آنلاین ارائه می‌شوند اما با تعریف جهانی شهر هوشمند فاصله دارند. این خدمات در تعریف شهر الکترونیک می‌گنجند اما شهر هوشمند سامانه مفصل‌تر و متفاوتی است.
وی افزود: شهر هوشمند یک شهر آماده، بهم پیوسته و باهوش است. چنین شهری باید در برابر همه اتفاق‌های غیرمترقبه آماده و در شرایط خاص پاسخگو باشد. در چنین سیستمی بهم پیوسته بودن خدمات و امکانات نیز مهم است. هم‌اکنون، خدماتی مثل خرید طرح ترافیک و عوارض خودرو، نوسازی و… به‌صورت جداگانه ارائه می‌شود اما در سیستم جدید، شهروند در یک حساب واحد به همه این خدمات دسترسی خواهد داشت.
اسماعیلی رخ ؛ نکته مهم دیگر این است که بنا به تعریف شهر هوشمند سرویس‌های شهروندی باید مبتنی بر فناوری اطلاعات ارائه شود. با این تعریف، ما زمانی یک شهر را هوشمند می‌دانیم که خدمات حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و… را با استفاده از فناوری‌های نوین زیر یک چتر به شهروند ارائه کند. پیش‌تر در دولت الکترونیک بخش‌هایی از این خدمات ارائه می‌شد اما این سامانه مفصل‌تر خواهد بود و مهم‌تر آنکه، همه‌چیز در یک سیستم واحد به شهروندان ارائه می‌شود.
منبع
- https://www.researchgate.net
