دولت الکترونیک یا دولت دیجیتالی
دولت الکترونیک یا دولت دیجیتالی، به استفاده دولت از فناوری اطلاعات برای جابجایی اطلاعات بین مردم، سازمانها، بازارو ارکان دیگر دولتی گفته میشود. دولت الکترونیک ممکن است توسط قوه مقننه، قوه قضائیه یا قوه مجریه به کار برده شود تا بهرهوریداخلی را بهبود بخشد، خدمات عمومی را ارائه دهد یا روندهای دولتی مردم گرا را برایمردم فراهم کند.
دولت الکترونیک در واقع راهکار استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به منظور توزیع خدمات دولتی به صورت مستقیم و 24 ساعته به مردم میباشد. دراین دولت که سطح پیشخوان ادارات تا خانه و محلهای کار شهروندان خواهد رسید، نیاز به مراجعه حضوری برای کارها و خدمات دولتی وجود نداشته و البته این خدمات با سرعت و اطمینان بیشتری به مردم اراثه میشود.
کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات فی نفسه امری جدیدی نیست چرا که موسسات دولتی از اولین و بزرگترین مصرف کنندگان این فناوری بودهاند ولی گذاشتن رایانه روی میز همه کارمندان حتی داشتن اتوماسیون اداری و وب سایت خبری به شکلهای معمول این بروکراسی اداری را به دولت الکترونیک تبدیل نمیکند.
پاسخگویی و ارتباط الکترونیکی در تمام فرایندهای حکومتی میتواند یک دولت را، به یک دولت الکترونیکی تبدیل کند. در این دولت کلیه خدمات دولتی با کمترین هزینه و مناسبترین و سریعترین شیوه و بالاترین کیفیت عرضه میشود. شهروندان و شرکتها و موسسات دولتی از طریق دولت الکترونیک فعالیتهای گوناگون نظیر: پرداخت مالیات، تجدید گواهی نامه، تجدید جواز کسب و ثبت ازدواج و طلاق و … را عرضه میکنند.
یکی از زوایای دولت الکترونیکی که بسیاری از چالشهای فرا روی را برطرف میکند خدمات الکترونیکی است. در واقع به نوعی ارائه خدمات به شهروندان با سریعترین زمان و کمترین هزینه با روشهای مدرن. یکی از این روشها پرداخت آنلاین میباشد. با توسعه سریع تکنولوژی اینترنت، خرید و پرداخت آنلاین بیشتر از قبل محبوب گشته و از این رو به یکی از پرطرفدارترین برنامههای کاربردی در اینترنت تبدیل گردیده است. از طرفی موفقیت در تجارت الکترونیکی به عوامل زیادی بستگی دارد، که یکی از مهمترین این عوامل، اعتماد میباشد. پژوهشها نشان داده اند که نبود اعتماد، از موانع اصلی در استفاده از خدمات آنلاین میباشد و مهمترین عامل بازدارنده برای مشارکت شهروندان در انجام فرآیند استفاده از خدمات آنلاین و حوزه تجارت الکترونیکی میباشد. از این رو ایجاد اعتماد در کاربران و جذب آنها به فرآیند استفاده از خدمات الکترونیکی آنلاین از راههای مختلف، از جمله طراحی مناسب وبسایتهای ارائه دهنده خدمات آنلاین به طور قابل توجهی در رفتار استفاده کاربران از این مدل از خدمات تأثیر دارد.
دلایل ایجاد دولت الکترونیک
- رشد فناوری اطلاعات و فشارهای ناشی از رقابت در جهان
- رشد استفاده از اینترنت بین مردم
- تغییر انتظارات مردم با پیشرفتهای جهانی
- جهانی شدن به منظور صدور فرهنگ و رقابت اقتصادی سیاسی بین المللی
- هوشمندسازی شهرها
مزایای دولت الکترونیک
- کاهش هزینههای دولت
- کاهش آلودگی شهر و هوا بدلیلکاهش ترافیک و عدم حضور فیزیکی
- کاهش فساد اداری و افزایشسطح آگاهی مردم
- بهبود کیفیت زندگی مردم وارائه خدمات پر سرعت به مردم
- افزایش اشتغال بدلیل ارائهخدمات دولتی توسط بخش خصوصی
- بهبود کارایی و ارائه بخشدولت از طریق خدمات لایهها
- همسو سازی سرمایهگذاریهابا نیازهای شهروندان
- دسترسي مستقيم به اطلاعات وخدمات مالي
- ارتباط مستقيم با مقاماتدولتي
- صرفه جويي در زمان، حمل ونقل، ساعات كار، كاغذ، هزينه هاي خدمات و منابع انرژي
- ارائه خدمت به شهروندان بهصورت 24ساعته و 7 روز هفته
- امكان ارائه خدمات در هر مكان
منابع