در این پژوهش قصد داریم چارچوب اکوسیستم شهر هوشمند (الگویی برای برنامهریزی شهرهای هوشمند) را بررسی کنیم.
یک شهر هوشمند چیست؟
جواب این سوال بستگی به این دارد که از چه کسی میخواهید این سوال را مطرح کنید. ارائهدهندگان راه حل به شما خواهند گفت که این یک پارکینگ هوشمند، روشنایی هوشمند یا هر نوع ارتباطی با فناوری است. مقامات شهری ممکن است بگویند که این در مورد انجام تجارت آنلاین در شهر، مانند جستجوی دیتا یا درخواست مجوز است. ساکنان شهر ممکن است به شما بگویند که این جهت سهولت تردد در شهر یا کاهش جرم است.
همه حق دارند. یک شهر هوشمند که درست ساخته شده باشد، برای ذینفعان مختلف آن، ارزش متفاوتی خواهد داشت. آنها ممکن است از شهر خود به عنوان یک شهر “هوشمند” یاد نکنند. آنها آن را فقط به عنوان مکانی که میخواهند در آن زندگی کنند، در آن کار کنند و بخشی از آن باشند، میشناسند.
یک شهر هوشمند بر پایه فناوری ساخته شده است، اما بر روی نتایج متمرکز است.
مرور تعاریف مختلفی که از شهر هوشمند بدست آمده است، نشان میدهد که فناوری یک عنصر مشترک است.
به عنوان مثال، TechTarget یک شهر هوشمند را به عنوان “شهرداری معرفی میکند که از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطی برای افزایش بهرهوری عملیاتی و به اشتراکگذاری اطلاعات با مردم استفاده میکند و در نتیجه هم کیفیت خدمات دولتی و هم رفاه شهروندان را بهبود میبخشد”.
انستیتوی مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) یک شهر هوشمند را به عنوان شهری که فناوری، دولت و جامعه را با هم جمع میکند پیشبینی میکند تا ویژگیهای زیر را قادر سازد: اقتصاد هوشمند، جابجایی هوشمند (حمل و نقل)، محیط هوشمند، مردم هوشمند، زندگی هوشمند، حکمرانی هوشمند.
اما واقعاً یک شهر هوشمند چیست؟
برررسی ما بر روی پروژههای شهر هوشمند در سراسر جهان، نشان میدهد که شهر هوشمند یک نوآوری است که از یک یا چند نتیجه بدست میآید (شکل یک).
Smart City Outcomes
به عنوان یک نقطه آغاز، ما یک شهر هوشمند را تعریف میکنیم که از فناوری گستردهای برای دستیابی به نتایج کلیدی برای ذینفعان مختلف خود، از جمله ساکنان، مشاغل، سازمانهای شهری و بازدیدکنندگان استفاده میکند.
چارچوب اکوسیستم هوشمند شهر
شکل دو، چهارچوب ما برای اکوسیستم شهر هوشمند را نشان میدهد. یک شهر پر جنب و جوش و پایدار یک اکوسیستمی است که از مردم، سازمانها و مشاغل، سیاستها، قوانین و فرآیندهای یکپارچه برای ایجاد نتایج مطلوب نشان داده شده در شکل یک تشکیل شده است. این شهر برای همه کسانی که در این شهر زندگی میکنند، کار میکنند و از آن بازدید میکنند، سازگار، پاسخگو و همواره مرتبط است. یک شهر هوشمند فناوری را برای تسریع، تسهیل و تبدیل این اکوسیستم یکپارچه میکند.
The smart city ecosystem framework
چهار نوع خلق ارزش در اکوسیستم شهر هوشمند
چهار نوع ارزش در اکوسیستم شهر هوشمند وجود دارد. آنها ارزش خود را در مورد یکی از نتایج ذکر شده در شکل یک ساخته و استفاده میکنند.
- وقتی مردم به یک شهر هوشمند فکر میکنند، به طور خودکار به خدمات ارائه شده توسط شهرداری و سایر مراجه شهری دولتی و غیر دولتی مانند پارکینگ هوشمند، مدیریت آب هوشمند، روشنایی هوشمند و غیره فکر میکنند. در حقیقت، سه ارائه دهنده ارزش و کاربر دیگر وجود دارند که در شهر هوشمند وجود دارند: کسب و کارها و سازمانها، جوامع و شهروندان.
- کسب و کارها و سازمانها ممکن است خدماتی را ارائه کنند که از آنها استفاده کرده و اطلاعاتی را برای ایجاد نتیجه برای ذینفعان خود ایجاد کند. برخی از نمونههای مشاغل “هوشمند” شامل Uber و Lyft برای جابجایی شخصی، NextDoor برای به اشتراکگذاری اطلاعات و Waze و Google برای مشاهده ترافیک و برنامه ریزی رفت و آمد هستند.
- جوامع شهرهای هوشمند هدف نهایی هستند و دارای نیازهای بسیار خاص و شخصی هستند. برخی از نمونههای جوامع هوشمند بالقوه شامل دانشگاهها، پارکهای اداری، فرودگاهها، بنادر باری، واحد چند مسکونی یا مجتمعهای آپارتمانی، توسعه مسکن/محلات، محلههای تجاری و حتی ساختمانهای “هوشمند” است. آنها نیاز به خدمات هوشمندی دارند که ممکن است مخصوص ذینفعان آنها تنظیم شود.
- ساکنان یا شهروندان همچنین در شهر هوشمند ارائه دهنده خدمات هوشمند هستند. یک شهروند که در نزدیکی تقاطع خطرناک خیابانی زندگی میکند، میتواند یک دوربین را در تقاطع و جریان قرار دهد که اطلاعات به طور مستقیم در اختیار برنامهریزان شهری و پلیس راهنمایی و رانندگی قرار گیرد. شهروندان همچنان میتوانند سنسورهای اندازهگیری کیفیت هوا را قرار دهند تا آلودگی و سطح گردهها در برخی مواقع از سال را کنترل کنند و آن اطلاعات را به سایر اعضای جامعه ارائه دهند.
شهر هوشمند روی لایهها ساخته شده است
یک شهر هوشمند یک اکوسیستم است که از چندین “لایه دارای قابلیت و توانایی” تشکیل شده است. در حالی که فناوری یک عامل مهم بحرانی است، تنها یکی از قابلیتهای اساسی بسیاری است که باید هر شهر هوشمند داشته باشد. هیچ کس توانایی مهمتر از بقیه نیست. هر توانایی در شهر هوشمند نقش مختلفی دارد. این قابلیتها باید برای انجام ماموریت خود با یکدیگر درگیر و هماهنگ باشند.
– لایه ارزش
این لایه، قابل مشاهدهترین لایه برای ساکنان شهر، کسب و کارها، بازدید کنندگان، کارگران، دانشجویان، گردشگران و دیگران است. این لایه کاتالوگ خدمات شهری هوشمند یا “موارد استفاده” با محوریت نتایج (شکل یک) است و توسط خالقان ارزش ارائه شده و توسط ذینفعان شهر مصرف میشود.
– لایه نوآوری
برای حفظ اهمیت، سازندگان ارزش در شهر هوشمند باید بطور مداوم خدمات خود را برای ذینفعان خود از منظر نوآوری به روز کنند. شهرهای هوشمند با ایجاد برنامههای نوآوری از جمله آزمایشگاهها، مناطق نوآوری، آموزش، کارگاههای ایدهپردازی، توسعه مهارت و مشارکت با دانشگاهها و کسب و کارها، این امر را فعالانه انجام میدهند.
– لایه حکومت، مدیریت و عملیات
شهر هوشمند در واقع اختلال ایجاد میکند و منجر به تغییر دیجیتالی فرآیندها و خدمات موجود میشود. مدلهای مدیریت شهری هوشمند باید یک اکوسیستم جدید سازندگان و مبتکران ارزش را در خود جای دهند. آنها باید مدلها، فرآیندها و خدمات جدید کسب و کار را برنامهریزی، پشتیبانی و کسب درآمد کنند. آنها برای پشتیبانی از خدمات “هوشمند” باید زیرساختها و فرآیندهای مدیریتی موجود خود را ارتقا دهند. سرانجام، آنها باید عملکرد شهر را با مجموعه جدیدی از معیارها بسنجند.
– لایه خط مشی، فرآیندها و مشارکتهای دولتی و خصوصی و تأمین اعتبار
شهر هوشمند فقط یک روزه و با جادو ظاهر نمیشود. مجموعه کاملاً جدیدی از مدلها، قوانین، منابع تأمین مالی و شرکای کاملاً جدید برای ساخت، بهرهبرداری و حفظ شهر هوشمند مورد نیاز است. شهرها برای رسیدن و ماندن در “بازی شهر هوشمند” باید مجموعه جدیدی از مهارتهای “هوشمند” را توسعه دهند.
– لایه اطلاعات و داده
خون حیاتی شهر هوشمند، اطلاعات است. شهر هوشمند باید این امر را از چند طریق تسهیل کند، از جمله ابتکار عمل دادههای باز، بازارهای داده، خدمات تحلیلی و سیاستهای کسب درآمد. بسیار مهم است که آنها باید برنامههایی داشته باشند که اطلاعات و سیاستهای حفظ حریم خصوصی را تشویق کنند تا از چه و چگونگی جمعآوری دادهها محافظت شود.
– لایه اتصال، دسترسی و امنیتی
مردم، اشیاء و سیستمها در شهر هوشمند به هم متصلاند. امکان اتصال یکپارچه هر سه مورد، مدیریت و تأیید اینکه چه کسی و چه چیزهایی متصل و به اشتراک گذاشته شده است، ضمن محافظت از اطلاعات و کاربران، بسیار مهم است. بالاترین اولویتها برای شهرهای هوشمند تأمین لایهای بی سیم از اتصالات قابل اعتماد است.
– لایه زیرساخت فناوری شهر هوشمند
بیشتر مردم به طور خودکار هنگام صحبت کردن در مورد شهرهای هوشمند به فناوری فکر میکنند. زیرساخت فناوری شهر هوشمند باید فراتر از کاربران سنتی شهری باشد و از طبقه جدیدی از ارزش سازان و ذینفعان شهر/کاربر پشتیبانی کند.
اعمال چارچوب اکوسیستم شهر هوشمند
شهر هوشمند یک اکوسیستم پیچیده از مردم، فرایندها، سیاستها، فناوری و سایر توانمندیهایی است که برای ارائه مجموعهای از نتایج با هم همکاری میکنند. شهر هوشمند منحصراً متعلق به شهر نیست. خالقان ارزش دیگر نیز درگیر این کار هستند که بعضی اوقات با هم همکاری میکنند و بعضی مواقع توسط خودشان. شهرهای هوشمند موفق و پایدار برای تعامل با ذینفعان خود در اکوسیستم از یک رویکرد برنامهای استفاده میکنند.
تحقیقات ما نشان داده است که بسیاری از شهرها رویکرد اکوسیستم را برای پروژههای شهر هوشمند در نظر نمیگیرند. این امر تا حدودی به پروژههای شهر هوشمند که توسط سازمان فناوری اطلاعات که منشور آنها در توسعه و استقرار سیستمهاست، مدیریت میشود. در مقابل، شهرهای هوشمند باتجربهتر، برنامههای شهر هوشمند خود را از طریق سازمانهای داخلی عملکردی “تحول” یا “نوآوری” مدیریت میکنند.
صرف نظر از مکانهایی که شهرها در سفر هوشمند شهری خود قرار دارند، آنها باید با پروژههای شهر هوشمند از “منحنی” جلو بروند. آنها به منظور ایجاد یک شهر هوشمند پایدار و مقیاسپذیر، از چارچوب اکوسیستم استفاده میکنند. مراحل بعدی شامل موارد زیر است:
- چارچوب اکوسیستم هوشمند شهر را متوجه شوید و آن را متناسب با واقعیتهای شهر مورد نظر تنظیم کنید. این مدل را در توسعه چشمانداز شهر هوشمند، استراتژی و برنامههای اجرایی خود بگنجانید.
- نسبت به چارچوب اکوسیستم شهر هوشمند، تواناییها و شکافهای موجود در لایههای مختلف را شناسایی کنید. آنچه برای پشتیبانی از چهار نوع خالق ارزش لازم است را درک کنید.
- پروژهها و نوآوریهای شهر هوشمند موجود و جدید را در برابر چارچوب اکوسیستم ارزیابی کنید. از این چارچوب استفاده کنید تا مشخص شود که چه چیزی در برنامههای پروژه در نظر گرفته نشده است و چه چیزی برای موفقیت کامل پروژهها لازم است.
- اولویتبندی و مزیت رقابتی در لایههای مختلف اکوسیستم را در در نظر بگیرید. یک شهر هوشمند نیاز به مهارت و مزیتهای رقابتی جدید دارد. در صورت لزوم، قابلیتهای موجود را از طریق مشارکت استراتژیک و عقد قرارداد با ارائه دهندگان خدمات تقویت کنید.